13 Mart 2023 Pazartesi

Seçim Analizleri 1: Tunceli - Bayburt


Türkiye'nin nüfus açısından en küçük iki şehri olan Tunceli ve Bayburt'un tek ortak noktası çıkardıkları vekil sayıları olsa gerek. Şehirlerin vekil sayılarının revize edilmesiyle birlikte bu iki il, Türkiye'de 1 vekil çıkartan iki il konumunda olacaklar. 2017'de hayır ve evet rekorlarını elinde tutan bu iki ilin hikayelerinin bu seçimlerde nasıl gelişeceğini kestirmek ise pek zor değil.

Tunceli:
Türkiye ortalamasından çok ayrı bir demografisi bulunan bir il Tunceli, nitekim bunu her seçime imza atan rekorlarıyla ve olayları da gösteriyorlar. 2017'de 80.4% ile ülke genelinde açık ara en yüksek hayır oyu çıkan il olmasına ek olarak, ilçeler bazında ise ülkeden en yüksek hayır oyu veren 10 ilçeden 6'sı kendilerinden çıkmıştı. 2019'da ise belediye başkanlığını TKP'nin adayı Maçoğlu kazandı. Cumhur blokunun etkisinin belki de en sınırlı olduğu il ve dolayısıyla iktidar-muhalefet blokları arasındaki rekabetten çok muhalefetin kendi arasındaki rekabetten bahsedebileceğimiz tek il. Vekil sayısının sadece 1 olması, ek bir hesaplama yapmadan, vekilliği 1. olan partinin alacağı anlamına geliyor. 2018'de HDP 51%, CHP ise 26.3% alarak birer vekil çıkarmışlardı. Yarışın yine bu iki parti arasında geçecek olması kuvvetle muhtemel. Tunceli seçmeni ilde iktidarın varlık gösterememesi sebebiyle muhalefetteki aday isimlerine göre muhalefet partileri arasında geçişler yapabiliyor, örneğin 2011'de CHP'nin oyu 57% iken -elbette HDP&BDP'nin o seçime parti listesi yerine bağımsız adaylarla girmesinin de etkisiyle- 2015'de HDP ve CHP rolleri değiştirmiş, HDP'nin oyu 60'a dayanmış. Ha keza 2019-Maçoğlu bunun en keskin örneklerinden ve bu isimlere bağlı dalgalanmanın sadece CHP-HDP arasında olması gibi bir zorunluluğun olmadığının da kanıtı. CHP Kılıçdaroğlu'nun CB adaylığının Alevi oyları üzerindeki etkisini vekillik yarışına da yansıtabilecek bir vekil adayıyla vekilliği HDP'den almak isteyecektir. CB seçimlerinde ise muhtemelen 2017'deki rekor tazelenecek ve KK'ye destek 85% üzeri olacaktır.

Bayburt:
Tunceli kısmında geçen muhalefet kelimelerini iktidar ile, CHP-HDP kısımlarını ise AKP-MHP ile değiştirirsek Bayburt için ekstra bir paragraf yazmaya gerek kalmıyor aslında. 2017'de evet oyu rekorunu 81.4% ile elinde tutan Bayburt'ta 2015 Haziran'da MHP'nin 31.5% ile aldığı bir vekillik dışında 2002'den beri tüm vekillikler AKP'ye gidiyor. 2019'daki MHP dalgasının parçası olan illerden biri Bayburt, MHP adayı AKP adayına 20% gibi göz ardı edilemeyecek bir fark atmıştı. Muhalefetin ildeki silikliğini göz önünde bulundurarak AKP-MHP 2019'da olduğu gibi seçime kendi adaylarıyla gidecektir. İktidar-muhalefet arası oy geçişinin imkansıza yakın olduğu göz önünde bulundurulduğunda, seçmenin Erdoğan+MHP yaparak tıpkı 2019'da belediyeyi MHP'ye verdiği gibi bu sefer de vekilliği MHP'ye vermesi beklenebilir. CB seçimlerinde ise Erdoğan'ın 2018'e (82.1%) kıyasla oy arttırma potansiyelinin olduğu nadir illerden biri Bayburt.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder